مقایسه دو روش استفاده از اکسی توسین در پیشگیری از آتونی رحم

زمینه و هدف: خونریزی بعد از زایمان یکی از علل عمده مرگ و میر مادران به خصوص در کشورهای در حال توسعه می باشد. شیوع این خونریزی در زایمان طبیعی 4-2% و در سزارین 6% گزارش شده است. آتونی رحم مسئول 90- 75% موارد خونریزی بعد از زایمان می باشد که در صورت عدم انجام اقدامات مناسب در جهت اصلاح آن، احتمال مرگ و میر مادر افزایش خواهد یافت. اکسی توسین یکی از داروهای رایج و کم عارضه در کنترل آتونی رحم می باشد. هدف این مقاله مقایسه دو رژیم با دوز بالا و دوز پایین اکسی توسین در پیشگیری از آتونی رحم می باشد. روش بررسی: این مطالعه به شیوه کارآزمایی بالینی بر روی 566 نفر از زنان باردار مراجعه کننده جهت زایمان طبیعی و سزارین به بیمارستان های شهید صدوقی و مجیبیان یزد از مهر تا اسفند 82 انجام شد و افراد مورد مطالعه به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. هر دو گروه از نظر عوارض خطر آتونی و متغیرهای زمینه ای مشابه بودند. به گروه اول 20 واحد و به گروه دوم 100 واحد اکسی توسین در ml500 سرم رینگر، یک دقیقه بعد از خروج کامل جنین به مدت نیم ساعت انفوزیون شد و میزان خونریزی، انقباض رحمی، فشار خون، نیاز به تزریق خون و میزان هماتوکریت بیمار در مرحله سوم و چهارم زایمان ثبت گردید. نتایج توسط نرم افزار آماری spss، آمار توصیفی و آزمون های آماری2 در سطح معنی داری 05/0 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: در گروه با دوز پایین 16 مورد (7/5%) آتونی و در گروه با دوز بالا 2 مورد آتونی (7/0%) مشاهده گردید (001/0p<). میزان نیاز به برداشتن جفت با دست در گروه با دوز پایین 10 مورد (5/6%) و در گروه با دوز بالا 1 مورد (6/0%) گزارش شد (005/0p<). همچنین میزان هماتوکریت در گروه با دوز پایین (4/41%) به طور معنی داری از گروه با دوز بالا (1/17%) کاهش بیشتری داشت (001/0p<)، اما افت فشار خون با وجود این که در گروه با دوز پایین (6/13%) نسبت به گروه با دوز بالا (8/8%) بیشتر بود از لحاظ آماری تفاوت معنی داری نداشتند (072/0p<). نتیجه گیری: انفوزیون دوز بالای اکسی توسین (mu/min 3330 در مقایسه با mu/min 666) به مدت 30 دقیقه بعد از زایمان سبب کاهش میزان آتونی، کاهش نیاز به برداشتن جفت با دست و کاهش افت هماتوکریت در خونریزی بعد از زایمان می گردد. این رژیم عارضه جانبی خاصی برای بیمار ندارد. لذا بر اساس نتایج این مطالعه استفاده از اکسی توسین با دوز بالا در مقایسه با انواع پروستاگلاندینها و متیل ارگونوین، دارویی ارزان، در دسترس و کم عارضه می باشد و خصوصاً در کشورهای در حال توسعه مقرون به صرفه و کارآمد خواهد بود.